Geheugen van de Geleytsbeek
Men weet vaak niet dat de Geleytsbeek, beek ontstaan in Ukkel, aan de oorsprong lag van onze gemeente.
Het is immers in de Frankische periode, in de 7de eeuw, dat de gezinnen aangetrokken werden door deze visrijke stroom. Ze hebben zich langs de oevers gevestigd en zo een agglomeratie gevormd die een dorp werd en later een gemeente : Vorst.
De Neerstalsesteenweg en de Sint-Denijsstraat volgden grotendeels het traject van de Geleytsbeek.
Er werden molens gebouwd langs de oevers : de "Papermolen" (Neerstalsesteenweg, tegenover de huidige Katangastraat), de "Kloostermolen" (in de abdij van Vorst), de "Quakenbeekmolen" (Sint-Denijsstraat, dichtbij de huidige Oude Vijversstraat).
Er ontstonden tevens meerdere, soms zeer oude, herbergen langs de oevers van de beek. Herbergen, kabaretten, uitspanningen, danszalen en soms vergaderzalen, men noemde hen "A l’Ange", "la Rose" (Sint-Denijsplein – onderaan de huidige J-B Vanpéstraat), "De Motte", "In de Doolhof", "Laiterie du Lac" (voormalige boerderij van de Quakenbeekmolen), "La Salière" (Sint-Denijsstraat).
Het landelijke karakter van de plaats trok ondermeer rijke burgers aan die er "zomerresidenties", ook wel " landhuizen" genoemd, bouwden. Kleine kasteeltjes of grote villa’s met een grote tuin errond. Dat was ondermeer het geval voor het kasteel Vandenbroeck op de plaats van de huidige Delhaize winkel.
Kleine land- en tuinbouwbedrijven werden opgezet langs de oevers van de Geleytsbeek, aan de rand van de Bempt.
Andere eigendommen waren de woningen van industriëlen gevestigd op de Neerstalsesteenweg : de Ververij Momm (op de plaats van de Auguste en Louis Lumièrestraat), de firma’s Wenceleers (veters – koordenwerk), de Wasserij Schulte, de fitterij Prestos en nog vele andere …
Maar sommige van deze industrieën vervuilden de stroom en ook de sfeer wat woede veroorzaakte bij de tuinbouwers, de plaatselijke landbouwers alsook die van de "kasteelheren" die stilaan wegtrokken uit deze plaats.
Later vestigden bekende industrieën zich in de Sint-Denijsstraat : de firma’s Berkel, Citröen, Renova, Wiskemanna, T.M.T., enz…
Sinds de 20ste eeuw werd de Geleytsbeek onttrokken aan het oog van de inwoners. Overwelfd, vervuild ook, de stroom die men oorspronkelijk "de beek met het heldere water" noemde, deed dienst als riool alvorens uit te vloeien in het water van de Zenne in Anderlecht.
